Ελλάς - Γαλλία Συμμαχία;

Του Διονύση Μαρούδα.

Η πρωτόγνωρα διαλυτική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και του κοινωνικού ιστού που διαμορφώνεται εδώ και περίπου τρία χρόνια, έχει ανοίξει τη συζήτηση σχετικά με τη “σωτηρία” της χώρας και με το τι προέλευση, τι χαρακτηριστικά, τι “πλάτες” - τι στηρίγματα θα έχει η σωτηρία αυτή, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει πράξη.

Η κυρίαρχη εκδοχή, αυτή των κυβερνητικών μνημονιακών δυνάμεων, περιγράφει τη σωτηρία της χώρας σαν το ώριμο φρούτο που θα προέλθει από....... την πιστή, την κατά γράμμα εφαρμογή των επιταγών της τρόικας. Οποιαδήποτε παρέκκλιση από τη ρότα αυτή, θέτει σε κίνδυνο την πολυπόθητη σωτηρία μας, συνεπώς, πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι κατά τη δική τους εκδοχή, οι σωτήρες της χώρας και του λαού είναι το σύνολο των δυνάμεων που επιβάλλουν πολιτικές ντιρεκτίβες και μνημόνια στη χώρα.

Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή, η οποία υιοθετείται από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ευρύτερες δυνάμεις, η σωτηρία μας περνάει μέσα από την “αλλαγή κλίματος” στην ΕΕ, πολιτικού προσωπικού, “πολιτικών συσχετισμών”. Αυτό σημαίνει πως η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και όλες οι αντίστοιχες πολιτικές φιγούρες των ευρωπαϊκών κρατών, μας έμπλεξαν και μας επέβαλλαν την πολιτική των μνημονίων και της λιτότητας, επειδή εκπροσωπούν συντηρητικούς πολιτικούς χώρους. Και η πολιτική τους είναι συγκυριακή, όσο είναι συγκυριακή η κατάληψη της εξουσίας από μέρους τους.

Μια ενδεχόμενη “πολιτική αλλαγή” όμως, κατά την οποία δυνάμεις “προοδευτικές” θα αρχίσουν να εκτοπίζουν τις συντηρητικές από τα κυβερνητικά πόστα, όπως ο Ολάντ στη Γαλλία, θα επιφέρει πολιτικές ανάπτυξης και ακύρωσης της λιτότητας, ή τουλάχιστον θα δημιουργήσει ευνοϊκούς όρους για το πέρασμα από τη λιτότητα στην ανάπτυξη. Έτσι, ο “καταλύτης”, το στήριγμα, ο αποφασιστικός παράγοντας, ο ρεαλισμός της αλλαγής και της έλευσης καλύτερων ημερών περνάει μέσα ακριβώς από αυτή την αλλαγή πολιτικού κλίματος και πολιτικού προσωπικού.

Το συμπέρασμα είναι πως η λύση θα είναι “πανευρωπαϊκή”, ο νέος άνεμος θα συνταράξει όλη την Ευρώπη, σοσιαλδημοκρατικές (ή γενικά προοδευτικές) κυβερνήσεις αντί των σημερινών θα διαμορφώσουν άλλο τοπίο, η Μέρκελ θα πειστεί ή θα πιεστεί ή θα δώσει τη θέση της επίσης σε κάποιο “νέο άνεμο” της Γερμανίας, και έτσι περίπου θα διαμορφωθούν οι όροι υπέρβασης του σημερινού αδιεξόδου.

Κατά την άποψη αυτή, δεν υπάρχουν ισχυρά ταξικά συμφέροντα που επιλέγουν σταθερά και στρατηγικά την αποστράγγιση του κόσμου της εργασίας και του ευρωπαϊκού νότου, για τη δικιά τους εκτίναξη στον ανταγωνισμό για πάσης φύσεως ηγεμονία (οικονομική, πολιτική, γεωστρατηγική) στην παγκόσμια σκακιέρα. Αντίθετα, είναι μια συγκυριακή επιλογή το χτύπημα των λαών, η οποία είναι πιθανό να τερματιστεί και να αντικατασταθεί με το αντίθετό της, απλά και μόνο με μια κυβερνητική εναλλαγή. Για παράδειγμα με την άνοδο του Ολάντ στη θέση του Σαρκοζί.

Επίσης, κατά την άποψη αυτή, μάλλον είναι ηττοπαθής, θνησιγενής και μίζερη η προοπτική να ξεκινήσει κανείς να αντιστέκεται και να συγκεντρώνει όρους ανατροπής, χωρίς την πίστη, την προσδοκία και τα ευεργετήματα αυτού του “αέρα πανευρωπαϊκής αλλαγής”. Χωρίς τις πλάτες αυτού του “αέρα”, είμαστε μειοψηφικοί, γραφικοί, καταδικασμένοι σε αποτυχία. Αντίστροφα, με την πανευρωπαϊκή αλλαγή, όπου “θα σωθούμε ή όλοι ή κανένας”, δεν έχει και μεγάλη σημασία ο λαϊκός παράγοντας, η οργάνωσή του, οι πολιτικές τομές, τα μεταβατικά προγράμματα. Γιατί εν απουσία αυτής της προϋπόθεσης, είναι καταδικασμένα να αποτύχουν.

Με δυο λόγια, η παραπάνω άποψη ποντάρει πολλά – σχεδόν τα πάντα, σε αυτή την πανευρωπαϊκή αντιστροφή του κλίματος.

Τι δείχνει όμως η πραγματικότητα σε σχέση με την παραπάνω εκτίμηση;

(α) Στη Γαλλία έγινε ένα πρώτο βήμα στην προοπτική που υποστηρίζει αυτή η προσέγγιση. Ο “προοδευτικός” Ολάντ διαδέχτηκε τον συντηρητικό Σαρκοζί. Η διαδοχή αυτή παρουσιάστηκε ως «Νέος άνεμος αλλαγής για την Ευρώπη». Από αρκετούς θεωρούνταν δεδομένη μια πιο φιλολαϊκή διαχείριση της κρίσης. Καθώς και η στήριξη του ευρωπαϊκού νότου, η ρήξη με το “κέντρο”, τη Γερμανία και τους τραπεζίτες. Τέλος, σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, ο Ολάντ διακήρυττε προεκλογικά την απόρριψη του δημοσιονομικού συμφώνου (εκτός και αν αυτό συμπληρώνονταν με συγκεκριμένο πρόγραμμα ανάπτυξης).

Πριν λίγους μήνες, επί ημερών Ολάντ, ανακοινώθηκε ο σκληρότερος προϋπολογισμός των τελευταίων 30 ετών για τη Γαλλία. Ενώ ψηφίστηκε και το δημοσιονομικό σύμφωνο της ευρωζώνης (χωρίς κανένα πρόγραμμα ανάπτυξης).

Αν ο “νέος άνεμος αλλαγής” τσεκουρώνει τόσο άγρια το λαό της Γαλλίας, που δεν είναι χώρα του ευρωπαϊκού νότου, αλλά η δεύτερη ισχυρότερη της ΕΕ, τι νόημα και αξιοπιστία, τι πειστικότητα μπορεί να έχουν πλέον οι διακηρύξεις για διάσωση του νότου υπό την ισχυρή συμμαχία του “νέου ανέμου της αλλαγής”;

Η ζωή τι μαρτυράει στο σημείο αυτό; Έβαλε κόντρα η προοδευτική Γαλλία στη συντηρητική Γερμανία όσον αφορά στην αντιμετώπιση των PIGS; Πέραν της ρητορείας για ανάπτυξη και του σκεπτικισμού για τη μονόπλευρη λιτότητα, έκανε κάτι πρακτικά;

(β) Τι έδειξε η επίσκεψη Ολάντ στην Ελλάδα; Έδειξε τη διάθεση του γαλλικού κεφαλαίου να βάλει χέρι στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της χώρας, οι οποίοι σε μια οικονομική συγκυρία για την Ελλάδα όπως αυτή των τελευταίων χρόνων, αποτελούν εύκολη και φτηνή λεία για τους ξένους ισχυρούς εταίρους μας... Ο Ολάντ δήλωσε το γαλλικό ενδιαφέρον για συμμετοχή στη διαδικασία των αποκρατικοποιήσεων της Ελλάδας. Καθυστέρησε σε σχέση με τους Γερμανούς που έχουν ήδη στείλει επιτρόπους, εντεταλμένους, επιχειρηματίες, αλλά κάλιο αργά παρά ποτέ. Ιδιαίτερα, ο Γάλλος πρόεδρος εκδήλωσε μεγάλο ενδιαφέρον για το νερό – την ενέργεια – τους σιδηρόδρομους της χώρας. Είναι σαφές πως τα εν λόγω φιλέτα έχουν στοχοποιηθεί από το γαλλικό παράγοντα, που σπεύδει να “καπαρώσει” ό,τι μπορεί, καθώς δεν θα είναι ο μόνος “ισχυρός” εταίρος που θα τρέξει να αξιοποιήσει την ευκαιρία και τα φτηνά φιλέτα. Μάλιστα, δήλωσε συγκινητικά πως δε θέλει χάρες και ειδική μεταχείριση στο παιχνίδι αξιοποίησης των αποκρατικοποιήσεων!

Παράλληλα, ο Ολάντ δήλωσε διάθεση για “βοήθεια – συνεκμετάλλευση” των ενεργειακών κοιτασμάτων του Αιγαίου, χάριν της οποίας διατίθεται να δανείσει δύο φρεγάτες στην Ελλάδα (για επιστημονικούς σκοπούς!).

Τρίτον, ανοίγει το θέμα των στρατιωτικών εξοπλισμών και της επιλογής του προμηθευτή που θα πρέπει να ικανοποιήσει η ελληνική πλευρά (παρόλες τις διαβεβαιώσεις πως “δεν ήρθα για να πουλήσω όπλα”).

Τέλος, ο Ολάντ ήρθε στην Ελλάδα για να προσφέρει άφθονη πολιτική στήριξη στον εκλεκτό της τρόικα και του ευρωπαϊκού κατεστημένου Α.Σαμαρά. Ο Σαμαράς είναι το αγαπημένο παιδί Γερμανών, Γάλλων κλπ, και απολαμβάνει επαίνων, διθυράμβων, συγχαρητηρίων σε κάθε ευκαιρία. Είναι η ελπίδα για πολιτική σταθερότητα στη χώρα, δείχνει να είναι ο μόνος πρωθυπουργός της χώρας στην τελευταία 3ετία, που μπορεί και υλοποιεί τις επιταγές της τρόικα στο ακέραιο, χωρίς να εξοργίζει και να έχει σημαντική φθορά (προς το παρόν).

Ο φιλολαϊκός Ολάντ, επισκέφθηκε την Ελλάδα για να υμνήσει και να στηρίξει την κυβέρνηση Σαμαρά. Τη μνημονιακότερη των μνημονιακών, τη μερκελικότερη των μερκελιστών (για να θυμηθούμε μια συνήθη αλλά τελείως άστοχη ορολογία).

(γ) Ποιά είναι η “προοδευτική στροφή στην ΕΕ τελικά; Ο Ολάντ και τέρμα; Η υπόλοιπη ΕΕ γιατί παραμένει “προσκολλημένη στο συντηρητισμό”; Πότε θα έρθει αυτή η πολυπόθητη στιγμή της “αλλαγής συσχετισμού” υπέρ των “προοδευτικών δυνάμεων”; Η Μέρκελ παραμένει κραταιά. Στην Κύπρο ήττα ΑΚΕΛ, θρίαμβος ΔΗΣΥ. Οι λαοί της Ευρώπης, και ειδικά του νότου, θα πρέπει να περιμένουν ες αεί το “αεράκι της αλλαγής” να μας κάνει την τιμή; Και μέχρι τότε τι γίνεται; Και αν αυτό το αεράκι δεν έρχεται; Και αν τελικά φανεί πως έρχεται, αλλά αποδειχτεί μια από τα ίδια; Αεράκι συνέχισης της λιτότητας, των μνημονίων, διάλυσης του νότου και σκανδαλώδους εύνοιας τραπεζών και επιχειρήσεων;

Υπάρχει τρίτη άποψη; Άλλος δρόμος; Μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό; Που θα πρέπει να βασιστεί η πολυπόθητη διέξοδος – σωτηρία – αλλαγή – ανατροπή; Ο άλλος δρόμος είναι ο δρόμος των λαών. Που σημαίνει πως οι λαοί θα πρέπει να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, θα πρέπει να τεθεί στην ημερήσια διάταξη ο στόχος της οργάνωσής του λαού. Στην καθημερινή του ζωή, στη γειτονιά, στο χώρο εργασίας του. Να τεθεί στην ημερήσια διάταξη ο στόχος και η προοπτική του κοινωνικού και πολιτικού μετώπου για τη διέξοδο της χώρας. Να οικοδομηθεί η δύναμη εκείνη που θα πάρει στις πλάτες της το καθήκον της ανατροπής και της χάραξης μιας διεξόδου από το σημερινό αδιέξοδο. Να αναλάβει την ευθύνη η αριστερά, η οποία συμπαραταγμένη και με καταλυτικό το ρόλο της κομμουνιστικής αριστεράς στα πλαίσια αυτής, να αναμετρηθεί με τις προκλήσεις της ανάληψης της κυβερνητικής εξουσίας και της διαμόρφωσης και υπηρέτησης ενός μεταβατικού προγράμματος. Ενός προγράμματος, το οποίο για να είναι πραγματικά ένα πρόγραμμα διεξόδου, θα πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα πολιτικών ρήξεων με τις βασικές πολιτικές επιλογές και δεσμεύσεις της χώρας, οι οποίες καθόρισαν τη σημερινή κατάσταση οικονομικής και κοινωνικής διάλυσης. Που δεν θα φυλακίζεται και δεν θα φυλακίζει τη χώρα και το λαό στην κοινωνική και οικονομική φυλακή της ΕΕ. Αυτό θα συνιστούσε ένα πραγματικό σχέδιο ανεξαρτησίας, κοινωνικής σωτηρίας, παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Εν τέλει και παρά τα περί αντιθέτου θρυλούμενα για τον εθνάρχη της Δεξιάς και το “καλό” που έκανε στον τόπο, δεν ισχύει το “Ελλάς – Γαλλία συμμαχία”. Ισχύει το “οι λαοί δεν έχουν ανάγκη από προστάτες”. Δηλαδή άμα είναι να τελειώσουμε με τη μεταπολίτευση να τελειώσουμε με τις αστικές πολιτικές, το σύστημα, τις στρατηγικές επιλογές του και τα δόγματά του. Όχι με τις χρήσιμες και κυρίως επίκαιρες παρακαταθήκες του λαϊκού και αριστερού κινήματος.